Psikoterapi, birey ve psikolog arasında kurulan ilişkiye dayalı ortak bir
çalışmadır. Bu çalışmada güven ilişkisi ve gizlilik ilkesi temeldir.
Psikoterapi, kişiye problemlerini paylaşabilmesi için güvenli bir alan sunar.
Kişi, terapötik koşullar çerçevesinde psikolog ile birlikte sorun alanları
üzerine çalışır. İşlevsel olmayan düşünce ve davranış örüntüleri belirlenerek
psikoterapinin iyileştirici etkisiyle bir değişim ve dönüşüm süreci başlar.
Terapötik koşullar, psikoterapi sürecinin sağlıklı bir şekilde
ilerleyebilmesi açısından oldukça önem taşıyan gerekliliklerdir. Psikolog ve
danışan arasında üretken bir etkileşimin gerçekleşebilmesi çeşitli terapötik
koşulların sağlanması ile doğru orantılıdır.
Bağlılık
Psikolog ve danışan arasında bağlılığın oluşması psikoterapi sürecinde
oldukça önemlidir. Danışanın terapiyi benimsemesi, terapi sürecine güven
duyması, seansa devamlılık konusunda motivasyonunun yüksek olması terapiye olan
psikolojik bağlılığını da sağlamlaştırır. Bunun yanında, terapinin her hafta
aynı odada ve aynı saatte gerçekleşmesi terapiye olan fiziksel bağlılık
sürecine hizmet eder. Kişinin kendisini odadayken rahat hissedebilmesi,
odanın ses geçirmeyen bir yapıda olması gibi detaylar ise profesyonel bir psikolojik
sağaltım atmosferinin sağlanması için gereklidir. Psikoterapide, hem psikolojik
hem de fiziksel bağ kurmak, terapi sürecini destekleyen ve danışanın terapi
hedeflerine ulaşmasını kolaylaştıran bir etkendir.
Aktarım
Psikolog, bilimsel olarak etkinliği
belirlenmiş çeşitli psikoterapi prosedürlerini uygulayarak danışanın sorun
alanları ile çalışır. Farklı psikoterapi yaklaşımlarının kullandığı teknikler
ve öğretileri farklı olsa da nihayetinde hepsinin yolu danışanın duygularında
kesişir. Burada saydamlık ilkesi devreye girmektedir. Aktarımda saydamlık,
danışanın duygularını içtenlikle paylaşması ve yaşadıklarını doğru bir biçimde
anlatması ile gerçekleşebilir. Özellikle sözel terapilere bakıldığında,
terapist danışanın “anlattığı kadar” bilgi sahibidir. Bu açıdan bakıldığında
aktarım ne kadar saydam ve gerçek ise terapi sürecinden danışanın alabileceği
verim o kadar fazla olacaktır.
Güvenli Alan
Psikoterapide kişi, duygularını,
düşüncelerini, isteklerini ifade edebileceği güvenli alana sahip olur. Bir
terapötik koşul olarak güvenli alan, danışana psikolojik özgürlük imkanı sunar.
Danışan, psikoterapinin güvenli alanında kendisini ifade ederken psikolog
tarafından yargılanmaz. Olumlu veya olumsuz her duygusuna saygı duyulacağını ve
kabul edileceğini bilir. Psikoterapide güvenli alanın etkisi tıpkı bir sihirli
değnek gibidir. Sağlıklı bir terapötik ilişki ile sağlanması mümkün olan
güvenli alanda danışan kendi süreci ile ilgili farkındalık geliştirir.
Duyguları ile yüzleşir ve psikolojik olarak güçlendikçe terapide çözüm
aşamasına yaklaşır.
Terapötik Hedef
Amaçların belirlenmesi, terapide danışanın
gelişiminin gözlenmesi açısından önem taşır. Terapötik hedeflerler şunlar
olabilir:
- Kişinin
sıkıntı ve acı veren, zorlayıcı duygularıyla başa çıkabilmesini sağlamak
-
Kişinin güçlü yönlerini olduğu gibi sınırlılıklarını da kabul etmesini
destekleyerek olumlu benlik gelişimine yardımcı olmak
- Hayat
işlevselliklerini ve sosyal uyumunu arttırmak
- Sorunlara
yol açan davranış örüntülerinden arınmasını sağlamak
Terapötik süreç boyunca belirlenen
hedefler gözetilmeli ve uygun bir yol izlenmelidir. Bunun yanında bazı amaçlar
diğerlerine göre daha öncelikli olarak ele alınabilir. Psikolog, danışana
çeşitli problemleri çözerken rehber olur. Psikoterapi yaparken psikologların
kullandıkları çok çeşitli yaklaşımlar ve bu yaklaşımlara has yöntemler vardır.
Psikoterapi yoluyla, kişiler daha sağlıklı, mutlu ve üretken bir şekilde
yaşamlarını sürdürebilirler. Etkili başa çıkma alışkanlıkları
geliştirirler.Terapötik süreç sonlandığında danışanlar aslında sadece
getirdikleri problemi çözmekle kalmaz aynı zamanda ileride yaşayabilecekleri
olası zorluklara karşı da baş etme becerileri kazanmış olurlar.
Kaynakça
· Plotnik, R. (2009). Psikolojiye
Giriş(T. Geniş, Çev). İstanbul: Kaknüs.
· Özakkaş, T.(2008). Bütüncül
Psikoterapi. İstanbul: Litera.
· Geldard., Geldard.(2011).
Çocuklarla Psikoterapötik Görüşme:Giriş Niteliğinde Uygulamalı Rehber.(Erden, Ç.Kudaki, Çev.).Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları
Yorumlar
Yorum Gönder