İletişim; duygu, düşünce ve bilgilerin
türlü yollarla başkalarına aktarılmasıdır. Sosyal yaşamın temel
gereksinimlerindedir. İletişim kurma biçiminiz, kişiler arası ilişkilerinize
yön veren temel unsurlardandır. Sosyal çevre içinde sağlıklı, mutlu ve huzurlu
olabilmeniz için iletişim kurma becerinizin gelişmiş olması gerekir. Kısaca,
etkili iletişim kurma yöntemlerini öğrenerek ve en önemlisi de bu yöntemleri
uygulayarak geliştirebileceğiniz “iletişim becerisi” psikolojik iyi olma
halinizi doğrudan etkileyecektir.
1) İletişim rollerini paylaşın: Öncelikle, etkili iletişim için iletişim rollerinden söz etmek gerekir.
İletişim kurarken yerine getirilmesi gereken ve herkesin yakından tanıdığı iki
önemli rol vardır: Dinlemek ve konuşmak. Karşılıklı iletişim halinde olan iki
kişi rollerini karıştırmamalıdır. Ancak iletişim rollerinin tamamlayıcı olduğu
koşullarda sağlıklı iletişim ortamı doğabilir. Bu rolleri gerektiğinde
değiştirmeyi tolere etmelisiniz ve paylaşımcı bir tutum içerisinde olmalısınız.
2) Çoklu-görev yapmayın, ana odaklanın: Daha önce hiç biri size bir şeyler anlatırken onu anlamadığınız,
aklınızdan çok farklı düşüncelerin geçtiği oldu mu? İşte bu en sık karşılaşılan
iletişim engellerindendir. Aynı anda birkaç görevi yerine getirmeye çalışmak
hem sizi yorar hem de insanlarla ilişkilerinizi olumszu yönde etkiler. Tüm
bunları yaşamamak için, iletişim halinde iken sadece içinde bulunduğunuz ana
odaklanmak gerekir. Dikkatinizi olabildiğince size anlatılan konu üzerinde
odaklamaya çalışmalısınız.
3) Herkesten öğreneceğiniz şeyler
olabileceğini düşünün: Hayatta herkesin farklı
yaşam tecrübelerine sahip olduğunu unutmayın. Sosyo-kültürel düzey, din, ırk
ayırt etmeksizin karşınızdaki kişiyi tüm ilgilinizle dinleyin. Biri bir size
bir şey anlatırken, ondan öğrenecekleriniz olduğunu ve sizin bilmediğiniz
şeyleri biliyor olabileceklerini kendinize hatırlatın.
4) Açık uçlu sorular sorun: “ Seyahatin güzel geçti değil mi? “ demek yerine “ Seyahatin nasıldı, biraz
anlatır mısın? “ gibi sorular sorarak karşınızdakini anlatmaya teşfik edin.
Cevabının sınırlı olduğu yönlendirici sorular etkili iletişim kurmanıza
yetmeyecektir. Ancak açık uçlu sorularınız sayesinde sıcak bir iletişim
ortamının doğmasına olanak tanıyabilirsiniz.
5) Kendinizi tekrar etmemeye
çalışın: Önceden anlattığınız şeyleri tekrar aynı
kişiye anlatmak onun için sıkıcı olacaktır. Siz anlatmaktan keyif alıyor
olabilirsiniz veya önceden anlattığınızı unutmuş olabilirsiniz. Fakat bu
özellikle kaçınılması gereken iletişim engellerindendir. Siz kendinizi ne kadar
tekrar ederseniz karşınızdaki sizi o kadar dinlemek istemeyecektir.
6) Ayrıntılardan uzaklaşın: Anlatıcı rolündeyken anlattığınız konuya sürekli ara verip bir ismi,
tarihi, sayıyı hatırlamaya çalışmak hem sizi hem de dinleyicinizi yorar. Bu tür
ayrıntılar anlatmak istediğiniz konunun dışına çıkmanıza ve kendinizi bambaşka
şeyler anlatırken veya düşünürken bulmanıza sebep olabilir. Dinlenilmek
istiyorsanız olabildiğince ayrıntılara takılı kalmadan anlatmak istediklerinizi
sade bir dille karşınızdakine aktarmalısınız.
7) Kendi benzer deneyimlerinizden
bahsetmeyin: Sık rastlanan iletişim hatalarından biri
de dinleyicinin, anlatıcının sözünü kesip kendi benzer anısından bahsetmeye
çalışmasıdır. Oysa yapılması gereken anlatıcının sözünü bitirmesini beklemek ve
ilgiyle, merakla onu dinlemek, anlattıklarına odaklanmaktır.
8) Yargılamayın: Size anlatılan bir konu hakkında kesin yargılarda bulunmaktan, ahkam
kesmekten kaçının. En basit konuşmalar bile bu tür alışkanlıklarınız yüzünden
potansiyel tartışmalara dönüşebilir.
9) Öğüt vermeyin: Vereceğiniz öğütler kendinizce doğru bulduğunuz davranışlar ve düşünceler
ile ilgilidir. Genellikle, kendi yaşam tecrübelerinizden yola çıkarak öğüt
verirsiniz. Ancak hayat dersi vermeye çalıştığınız kişinin görüşleri, olaylara
bakış açısı, tecrübeleri sizden farklıdır ve kendisine özgüdür. Sizin
söyledikleriniz onun için anlamlı olmayacaktır.
10) Dinlemeden teselli etmeye
çalışmayın: “ Olur öyle şeyler, aldırma...”, “ Farklı
şeyler konuşalım mı? “ gibi sözlerle karşınızdakini tam olarak dinlemeden
teskin etmeye çalışmak ilişkinizin zedelenmesine yol açabilir. Kişi,
anlattıklarını dinlemek istemediğinizi düşünebilir. Genel teselli cümleleriyle
sorununu basitleştirmeye çalışmanız ona değer vermediğiniz hissini
uyandırabilir.
Kaynakça:
- Navaro, L. (1988). Beni
Duyuyor Musun? İstanbul: Ya-Pa.
- Denkel, A. (1981). Anlaşma,
Anlatma ve Anlama. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları
- Celeste Headlee, “ 10
ways to have a better conversation”, https://www.ted.com/talks
( Erişim: 12.07.2016 )
Yorumlar
Yorum Gönder