ÇOCUĞUNUZUN ÇOK SEVDİĞİ EVCİL HAYVANI ÖLDÜĞÜNDE NASIL DAVRANMALISINIZ?

Çoğu zaman evcil hayvan, çocuklar için bir canlıdan çok daha fazlasıdır. Özellikle uzun zamandır evdeyse,  ailenizin bir parçası ve çocuğunuzun arkadaşı haline gelmiştir. Ancak ne yazık ki geçen zaman veya hastalıklar ailenizin bu önemli ferdinin kaybına neden olabilir. Evcil hayvan ölümünün, siz yetişkinler için bile zor bir süreci beraberinde getirdiği düşünüldüğünde, çocuk için çok daha yıkıcı etkiler yaratabileceği ihtimali gözden kaçırılmamalıdır.

 Çocuğun bakış açısından evcil hayvan, sabah okula giderken “Günaydın” dediği, akşam okuldan gelip onunla vakit geçirmek için can attığı, üzüldüğünde derdini paylaştığı bir dosttur. Çocukların yaşamı, ebeveynlerinin kontrolünde ilerler. Ancak bir evcil hayvana sahip olmak çocuğa yaşamında kontrol edebileceği bir alan sunar. Onun bakımının sorumluluğunu almak; yıkanmasını, beslenmesini ve veteriner günü zamanlarını takip etmek çocuğa kendisini yeterli hissettirir. Çocuğun doğal olarak sorumluluk bilincinin gelişmesine yardımcı olan en yaşantısal deneyimlerden biridir.

Tabi ki de hayatın bir gerçeği olan, evcil hayvan kaybından çocuğunuzu tamamıyla korumak imkânsızdır. Ancak bu duruma gösterdiğiniz tepkilerle çocuğunuza rol-model olabilir ve onun da başa çıkmasını kolaylaştırabilirsiniz.

Evcil Hayvanın Kaybını Nasıl Anlatmalısınız?

Çocuk, bu üzücü olayı kendisini güvende hissettiği bir yerde ve güvendiği bir kişi tarafından öğrenmelidir. Ölüm ile ilgili çocuğa vereceğiniz detay bilgiler mutlaka onun yaşı ve olgunluk seviyesi ile uygun olmalıdır. Çocuk sizi sorularıyla yönlendirebilir. Onun sorularını dikkate almalı ve uygun bir çerçevede cevaplamalısınız.

Eğer evcil hayvanınız hastaysa veya çok yaşlanmışsa hayvan ölmeden önce bunun sinyallerini vermelisiniz. Uyuyacak, tatile gidecek gibi beyaz yalanlar olmamalıdır. Çocuklar yaklaşık 11 yaş civarına kadar somut dönemde olduklarından dolayı olayları somut bir şekilde yorumlarlar. Eğer ölen hayvan için uyudu derseniz çocuğun “demek ki uyuyan kişiler bir daha uyanmazlar, geri gelmezler” gibi bir algısı oluşabilir. Çünkü soyut düşünebilme kabiliyetleri henüz gelişmemiştir. Söylediğiniz her şey onlar için gerçektir.

Anne, Onu Ben Mi Öldürdüm?

Özellikle 3-6 yaş civarındaki çocuklarda “ego santrizm” olarak adlandırılan benmerkezci düşünce yapısı mevcuttur. Dünya onların etrafında dönüyor düşüncesiyle hareket ederler. Genelde 6 yaşa kadar ölümle ilgili algıları tam olarak yerleşmemiştir. Bu nedenle 3-6 yaş grubu çocuğuna, somut örneklerle anlatmak önemlidir. “Sen birine kızgın olsan bile, bu onun ölmesine neden olmaz..” Ayrıca çocuklar ölümün bulaşıcı hastalık gibi olduğunu da düşünebilirler. Çocuğunuza -eğer sorarsa- bunun bulaşıcı bir şey olmadığını evcil hayvanı öldü diye anne babasının ölmeyeceği söylenmelidir.

Okul çağı çocukları için ise durum daha farklıdır. Öldükten sonra evcil hayvana ne olacağını merak edebilirler. Bu konuda, veterinerinizden hayvanınıza ne olduğu, nasıl hastalandığı, neden öldüğü ve sonrası ile ilgili bilimsel terimler eşliğinde bilgi vermesini rica edebilirsiniz.

Ebeveyn Olarak Olaya Yaklaşımınız Önemli

Çocuğunuzun üzüntüsünü yaşamasına izin verin. Onun duygusunu değiştirmeye çalışmaktansa nasıl hissettiğini ona söyleyin. “Üzülecek bir şey yok başka alırız” gibi yaklaşımlar yerine “Şu an üzülüyorsun, hayal kırıklığına uğradın” gibi empatik bir şekilde duygusunu anladığınızı ifade edin. Her çocuk bu süreci farklı yaşayabilir. Bir gün sonra hiçbir şey yokmuş gibi davranıp ertesi gün yine üzüntülü görünebilir. Üzüntünün yanında, öfke, kaygı umutsuzluk gibi duyguları da deneyimleyebilir. Siz de ebeveyn olarak kendi duygunuzu tamamen saklamayın. Üzgün olduğunuzu belli ederek rol model olun ki çocuk olumsuz duyguları da hissetmenin normal olduğunu sadece ona özel değil, ebeveynlerin de hissedebileceğini kavrasın.

Yası bir süre için yaşamak ve atlatmak sağlıklı olanıdır. Mutlaka doğru kelimeleri seçin. “Gitti, tatile çıktı, uyudu” çocukta evcil hayvanının geri geleceğine dair inanç uyandırabilir. “O yaşlandı, hastalandı ve öldü. Artık ailemizde olamayacak” gibi kısa ve basit bir açıklama yapabilirsiniz. Ona veda etmek süreci kolaylaştıracağından, eğer çocuk isterse bir resmini açıp birlikte öpücük gönderip güle güle diyebilirsiniz, birlikte güzel anılarınızı düşünüp anlatabilirsiniz.

Sonuç olarak tekrar yeni bir evcil hayvan edinmeyi düşünebilirsiniz. Herkesin kendisini buna hazır hissettiği zaman farklı olabilir. Bunun için keskin bir zaman sınırı belirlemek zordur. Hemen çok kısa bir süre içinde yeni bir hayvan alırsanız bu çocuğa giden her şeyin geri gelebileceği mesajını iletebilir. Bir süre bekleEvcil hayvanın bakımıyla ilgilenmek çocukta sorumluluk bilincinin gelişmesine dair öğretici bir süreç olduğunu gibi, onun kaybıyla başa çıkmak da ona yaşamda deneyimleyeceği olası kayıplarla başa çıkması açısından bir hayat dersi niteliğindedir.