Pek
çok çocuk Eylül ayında okulların açılmasıyla birlikte yorucu günlere de merhaba
dedi. Uyku, bu küçük bedenlerin hem fiziksel olarak uzun okul günleriyle başa
çıkabilmeleri hem de zihinsel olarak sağlıklı öğrenme süreçleri geçirebilmeleri
için temel bir gereklilik.
Çocuğun
uykusunun bir düzene oturtulması ebeveynler için zorlayıcıdır. Çoğu zaman çok
ve ebeveyn arasında “uyku saati tartışmalarına” sebep olur. Bu tartışmalar,
başlarda sıkıntılı anlar olarak değerlendirilse de zaman geçtikçe ve çözümlenemedikçe
şiddetlenebilir ve çeşitli uyku bozukluklarına ve davranış problemlerine sebep
olabilir.
İşte
anne-babalara çocuklarına iyi bir uyku alışkanlığı kazandırmada rehber
olabilecek tavsiyeler:
1)
Eğer çocuğunuzun saat 9.00’da yatağında olmasını istiyorsanız, onu öncesinde
uykuya hazırlamaya başlayın. Bir hazırlık ritüeli oluşturun ve çocuk her gün bu
ritüel başladığında yakında uyuyacağının farkında olsun. Saat 8.45 olduğu zaman
hafif ve rahatlatıcı bir müzik açın ve
yavaş yavaş pijamalarını giymeye ve uyku için hazırlanmaya başlasın. Bunu bir
plan dahilinde yapmak daha faydalıdır. Örneğin; önce pijama daha sonra
sırasıyla diş fırçalama, tuvalet ihtiyacı ve en son anne-babasına iyi geceler
öpücüğü ile bu ritüeli tamamlayabilir.
2)
Anne-baba olarak kendi kaygılarımızı çocuğumuza da iletmeye oldukça meyilliyiz.
Bu nedenle “Eyvah ya uyumazsa, uyudu mu acaba?” diye aşırı derecede çocuğu
kontrol etmekten kaçının. Çünkü çocuk sizin endişenizi hissettiğinde bu onun
uykusunu da etkileyebilir.
3)
Renkler çocukların psikolojisi üzerinde etkilidir. Bu nedenle çocuğunuzun
uyuyacağı ortamda doğru renkleri kullanmak çok önemlidir. Çocuğun sevdiği
favori rengin yumuşak bir tonunu tercih edebilirsiniz. Ancak saf parlak
kırmızı, turuncu, sarı gibi renkler onda gerginlik yaratabilir. Rahatlatıcı
hafif renklerle donatılmış bir çevre uyku için idealdir.
4)
Çocuğunuz odasına gittiğinde karanlıkta tek başına uyumak, odada tek kalmak
istemiyor olabilir. Bu durumun üstesinden gelebilmesi için ebeveyn olarak onun
için 5-10 dakikalık uyku hikayeleri okuyabilirsiniz. Bunu yaparken yanına
yatmayın ve onun aslında kendi kendine uykuya geçebileceğine güvendiğinizi
söyleyin. Yatağının yanında oturarak hikayenizi okuyun. Hikaye bittiğinde onu
yine odasında uykuyla yalnız bırakmayıp ona pelüş bir “uyku arkadaşı”
verebilirsiniz. Bu uyku arkadaşının tüm gün dinlendiğini ve çocuğunuz uyurken
onun da bir bekçi görevi yapabileceğini hikayeleştirerek anlatabilirsiniz.
5)
Çocuğunuzu gördüğü rüyaları resmetmesi için destekleyin. Eğer rüyasında gördüğü
belirli hayvanlardan, eşyalardan vb. objelerden rahatsız oluyorsa, bunları renkli
kalemlerle kağıda dökmesini isteyin. Örneğin rüyasında gördüğü böcekten korkan
bir çocuk ile bu böceği kağıda çizdiğinde bunu sizin de yardımınızla komik bir
çizim haline getirmesini sağlayın. Topuklu ayakkabılı, çantalı böcek gibi bir
çizim yaptığınızda yavaş yavaş gördüğü rüya da korkunç özelliğini
kaybedecektir.
6)
Uyku öncesi beslenme sağlıklı uyku alışkanlığının geliştirilebilmesi için
oldukça önemlidir. Büyüme çağındaki çocuğunuzun dengeli beslenmesine özen
gösterin. Gün içerisinde ihtiyaç duyduğu besinleri alıp almadığını kontrol
edin. Özellikle uyku öncesi beyinde uyarıcı etki yaratan kola, yeşil çay, siyah
çay, bitter çikolata gibi besinleri tüketmemesini sağlayın.
7)
Onunla küçük anlaşmalar yapın. Çocuğunuz uykuya dalmakta güçlük çekiyorsa, ona
uyumadan önce sevdiği bir şey ile ilgilenmek için toplam 15 dakikası olduğunu
söyleyin. Ona seçenekler sunun. Örneğin sana 15 dakikalık kitap okuyabilirim,
birlikte şarkı dinleyebiliriz, ellerimize krem sürebiliriz…. Bırakın bu süre
içinde ne yapmak istediğine o karar versin. 15 dakika bittiğinde ışığı kapatma
görevi onun olsun. Zaman ilerledikçe bu 15 dakikayı kendi başına siz olmadan
kullanması ve zaman dolunca ışığı söndürmesi için onu teşvik edin. Böylelikle,
uyku zamanını belirleme sorumluluğu onda olduğunda uyku sorunları da
azalacaktır.
8)
Çocuklar ışık kapandığında çeşitli gölgeleri canavarlara benzetip bundan
korkabilirler. Bu nedenle uyku ritüeline başlamadan önce çocukla ilgili etrafı
kontrol etmek ve odadaki oyuncakları toplamak işlevsel olabilir. Oda karanlık
olduğunda çocuğun dikkatini dağıtabilecek objeler ortadan kaldırılmalıdır.
Diğer bir önerim, onun ışık kapandığında odaklanabileceği fosforlu
yapıştırmalardan yatağının bulunduğu yerin tavanına yapıştırabilirsiniz. Figürlü
gece lambalarından yararlanabilirsiniz.
9)
Çocuğunuz uyku vakti gelmesine karşın kendisini hala çok enerjik hissediyor
olabilir. Çünkü çocuklar enerji doludurlar ve yetişkin perspektifinden
baktığınızda kendiniz genellikle akşam işten gelince yorgun olduğunuz için onun
da yorgun olduğunu düşünebilirsiniz. Empati kurmaya ve onu anlamaya çalışın.
Onun uyku ritüeli başlamadan önce son bir kez hareketli oyun oynamasına izin verin.
Örneğin, bir müzik klibi açabilirsiniz ve o da klibe uygun dans edebilir.
Böylece enerjisini azaltmış ve onu aslında uykuya hazırlamış olursunuz.
10)
Son ve en önemli önerim çocuğunuzu kendi yatağında uyumaya alıştırmanızdır.
Psikolojik olarak çocuk için en sağlıklı olanı kendi yatağında uyumasıdır.
Kendi başına yatağında ebeveyni olmadan uyuyabilmek onun öz-güveni ve
yeterlilik duyguları ile doğrudan ilişkidir. Hastalık vb. gibi çok özel
durumlar yaşamadıkça çocuğunuz her zaman kendi yatağında uyumalıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder